Srpski litijum, kao kritični materijal, postaje jedna od ključnih tema u odnosima između Zapadnog Balkana i Evropske unije. Bivši ministar spoljnih poslova i generalni sekretar Saveta za regionalnu saradnju, Goran Svilanović, ističe da Srbija sada ima priliku da postane snabdjevač EU ovim materijalom, što otvara nove mogućnosti za zemlju kako u geopolitičkom, tako i u ekonomskom smislu.
Nedavno, švedska predsedavajuća EU je predložila formiranje grupe na visokom nivou, čiji je i Svilanović član, čiji je zadatak da analizira međuzavisnost između EU i njenog susedstva. U tom kontekstu, kritični materijali postaju važan element u smanjenju zavisnosti EU od drugih zemalja poput Kine i Rusije. Srbija se pojavljuje kao potencijalni snabdevač ovih materijala, što bi moglo značajno unaprijediti njen položaj u očima evropskih partnera.
Svilanović ističe da je projekat iskopavanja litijuma veoma važan, ali zahtjeva ozbiljan pristup koji uključuje sve aspekte, od zaštite životne sredine do ekonomske isplativosti. On naglašava da je bitno da se država uključi u ovaj proces kako bi se osiguralo da eksploatacija litijuma neće uzrokovati više štete nego koristi za Srbiju. Takođe, investitori moraju da prezentiraju dokumente koji detaljno analiziraju uticaj projekta na okolinu i društvo uopšte.
Kada je riječ o evropskim planovima za Zapadni Balkan, Svilanović ističe da EU planira izdvojiti 6 milijardi evra za ekonomski napredak regiona, od čega se procjenjuje da će 2 milijarde evra biti namijenjene za projekte koji se odnose na kritične materijale u Srbiji. Ovo ukazuje na veliku važnost koju EU pridaje snabdijevanju ovim materijalima, posebno kada se uporedi sa ukupnim izdvajanjima za Zapadni Balkan.
Svilanović ističe da je sada ključno pitanje na koji način će Srbija iskoristiti svoju ulogu u snabdijevanju kritičnim materijalima kako bi ostvarila koristi, kako u ekonomskom, tako i u geopolitičkom smislu. Sa promjenama u geopolitičkom i ekonomskom kontekstu, Srbija se nalazi pred velikom prilikom da unaprijedi svoj položaj u odnosima sa EU i ostvaruje nove ekonomske benefite.
Zaključno, snabdijevanje EU kritičnim materijalima, poput litijuma, postaje jedna od najvažnijih tema u odnosima između Zapadnog Balkana i Evropske unije. Srbija se nalazi u poziciji da postane značajan snabdjevač, što donosi nove mogućnosti za zemlju kako u geopolitičkom, tako i u ekonomskom smislu. Važno je da se pravilno iskoriste ove prilike i da se osigura da eksploatacija kritičnih materijala donosi više koristi nego štete za zemlju.
