Globalna trgovina pogođena je napadima u Crvenom moru, ratom u Ukrajini i niskim nivoom vode u Panamskom kanalu, saopštilo je Telo Ujedinjenih nacija koje nadzire trgovinu. Jan Hofman, stručnjak za trgovinu u Konferenciji Ujedinjenih nacija o trgovini i razvoju (UNCTAD), upozorava da su troškovi transporta porasli, što povećava rizik od inflacije.
Napadi jemenskih pobunjenika Huti na brodove u Crvenom moru izazvali su privremeno prekidanje korišćenja egipatskog Sueckog kanala, ključnog plovnog puta koji povezuje Sredozemno more s Crvenim morem i vitalnu rutu za energiju i teret između Azije i Evrope. Preko Sueckog kanala prolazi 12-15% globalne trgovine, a obim trgovine tim plovnim putem opao je za 42% u poslednja dva meseca.
Od novembra, jemenski pobunjenici Huti izveli su najmanje 34 napada na brodove koji su koristili vodene tokove koji vode do Sueckog kanala. Sjedinjene Države i Britanija su odgovorile udarima na mete Huta, no pobunjenici su nastavili sa napadima. Njihovi napadi dešavaju se istovremeno s drugim pritiscima na glavne trgovinske puteve, kao što je slučaj s ratom u Ukrajini i drugim geopolitičkim tenzijama, koji su preoblikovali puteve trgovine naftom i žitom, uključujući Crno more.
Teška suša i pad nivoa vode u Panamskom kanalu uticao je na značajno smanjenje broja i veličine plovila koja mogu da prolaze kroz kanal, s ukupnim tranzitima kroz kanal koji su bili 36% manji nego pre godinu dana, a 62% manji nego pre dve godine. Ovo je prouzrokovalo povećanje troškova transporta, s prosečnim cenama kontejnerskog transporta iz Šangaja koje su porasle za 122% od početka decembra.
Kriza na Crvenom moru i u Panamskom kanalu izaziva značajne poremećaje u isporuci žitarica i drugih ključnih roba iz Evrope, Rusije i Ukrajine, dovodeći do povećanja troškova za potrošače i predstavljajući ozbiljne rizike po globalnu sigurnost hrane, posebno u regionima koji se oslanjaju na uvoz pšenice iz Evrope i crnomorskog područja.
Preko 300 kontejnerskih brodova, što je više od 20% globalnog kapaciteta kontejnera, preusmeravalo je ili planiralo alternative korišćenju Sueckog kanala, mnogi birajući da obiđu Rt dobre nade u Africi, što je duže i skuplje putovanje. Brodovi koji prevoze tečni prirodni gas u potpunosti prestali su prolaziti kroz Suecki kanal zbog straha od napada.
Globalna trgovina suočava se s nizom izazova, od napada na ključne plovne putove do geopolitičkih tenzija i prirodnih katastrofa poput suše. Ovi problemi mogu značajno uticati na troškove transporta i trgovine, što može dovesti do povećanja cena energenata i hrane, te rizika od inflacije. S obzirom na značajan uticaj trgovine na globalnu ekonomiju, ovi faktori imaju šire posledice na svetsku privredu i mogu zahtevati promene u pristupu trgovini i logistici kako bi se smanjili rizici i negativni uticaji na svetsku trgovinu.
