Administracija Donalda Trampa planira da postigne značajan dogovor sa beloruskim liderom Aleksandrom Lukašenkom o oslobađanju političkih zatvorenika u Belorusiji. Ove informacije prenosi The New York Times, navodeći da je zamenik pomoćnika američkog državnog sekretara, Kristofer Smit, na zatvorenom sastanku sa zapadnim diplomatama u Vilnjusu izneo detalje o ovoj inicijativi.

Na sastanku, održanom 12. februara, Tramp je pozvao ruskog predsednika Vladimira Putina na pregovore o okončanju sukoba između Rusije i Ukrajine. U okviru ovog diplomatskog angažmana, Kristofer Smit je prvi put nakon pet godina posetio Minsk, gde je razgovarao sa Lukašenkom i šefom beloruskog KGB-a. Ovi razgovori doveli su do oslobađanja trojice zatvorenika, među kojima je bio i jedan američki državljanin.

Prema navodima The New York Times, ovi događaji predstavljaju pomak u američkoj spoljnoj politici, koja je prethodnih godina bila usmerena na izolaciju lidera koji su nepopularni na Zapadu zbog svojih represivnih politika i ponašanja u vezi sa ratom u Ukrajini. Smit je tokom sastanka u Vilnjusu označio puštanje zatvorenika kao „specijalnu operaciju“ i značajnu pobedu, naglašavajući da je to deo Trampove strategije „mira kroz moć“.

Smit je istakao da bi sledeći korak u ovom procesu trebao da bude oslobađanje većeg broja političkih zatvorenika, uključujući i neke od najpoznatijih. U zamenu za ovaj potez, Sjedinjene Američke Države bi mogle razmotriti ublažavanje sankcija prema beloruskim bankama i izvozu đubriva, za koje je Belorusija jedan od glavnih proizvođača.

Na sastanku u Vilnjusu, Smit je dobio uveravanja od Lukašenka da je spreman da ublaži represivne mere u zemlji. Američki diplomata je naveo oslobađanje političkih zatvorenika kao jedan od glavnih ciljeva Sjedinjenih Američkih Država u ovom procesu, kao i nameru da se Lukašenku pruži mogućnost da se udalji od ruske sfere uticaja.

Iako Stejt department nije zvanično potvrdio niti izvestio o ovim kontaktima ili dogovorima sa Lukašenkom, informacije o sastanku i planovima za oslobađanje zatvorenika dolaze iz izvora bliskih diplomatiji. Prema podacima organizacije za ljudska prava „Vesna“, u Belorusiji trenutno ima 1.226 političkih zatvorenika.

Tokom poslednjih meseci Lukašenko je potpisao ukaze o pomilovanju više od 200 zatvorenika, međutim, opozicioni aktivisti ukazuju na to da je u istom periodu uhapšeno mnogo više ljudi, što ukazuje na nastavak represije prema opoziciji i aktivistima za ljudska prava. Ovaj kontradiktorni razvoj događaja dodatno komplicira situaciju u Belorusiji, gde se ljudi bore za svoja prava i slobode.

Dok se situacija u Belorusiji dalje razvija, međunarodna zajednica pomno prati poteze Lukašenka i Trampove administracije. Mnogi analitičari smatraju da bi uspeh ovih pregovora mogao doneti određenu stabilnost u regionu, ali i ukazati na promene u američkoj spoljnoj politici prema autoritarnim režimima.

U svetlu ovih događaja, ostaje neizvesno kako će se situacija dalje razvijati, i da li će Lukašenko ispuniti svoja obećanja o oslobađanju zatvorenika. Ukoliko se postigne dogovor, to bi moglo otvoriti nove mogućnosti za dijalog i saradnju između Sjedinjenih Američkih Država i Belorusije, ali i promeniti dinamiku odnosa u regionu.