151 godina zvaničnog srpskog novca

Aleksandra Nikolić аватар

Dinar danas proslavlja 151. godišnjicu od kada je postao zvanični srpski novac, 12. decembra 1873. godine, kada je donet Zakon o kovanju srpske srebrne monete. Ova valuta je uvedena u Kneževini Srbiji, na čijem prestolu je tada sedeo knez Milan Obrenović.

Ime dinar potiče od rimskog novca denar (denarius na latinskom), koji je bio u upotrebi više od 400 godina. Prvi srpski dinar kovao je kralj Stefan Radoslav, sin prvovenčanog kralja Stefana Nemanjića. Njegov naslednik, kralj Stefan Uroš Drugi Milutin, učvrstio je srpsku državu i ekonomski je osnažio, posebno zahvaljujući rudarstvu. On je postavio temelje za moćnu srpsku državu koja je doživela vrhunac pod vladavinom njegovog unuka, cara Stefana Uroša Četvrtog Dušana, koji je Srbiju proglasio za carstvo 1346. godine.

Prvi novac sa natpisom „dinar“ izdao je Vuk Branković, koji je kontrolisao Prizren i Skoplje. Na njegovim kovanicama pisalo je „Vukov dinar“, čime se jasno može reći da Srbija koristi naziv dinar skoro osam vekova.

Međutim, nakon osmanske okupacije, srpski dinar je nestao iz upotrebe. Tokom turske vladavine, najpoznatiji novac bio je para, a kasnije i kuruš, poznatiji kao groš. U vreme kneza Miloša, cirkulisalo je više vrsta novca, a obračunska moneta bila je groš.

Knez Mihailo Obrenović, koji je vladao Srbijom u dva navrata, naredio je da se 1868. godine u Beču iskuje novac sa svojim likom, koji je pušten u promet 20. februara 1869. godine. Ovaj korak je bio početak povratka srpskog dinara u svakodnevni život.

Povratak srpskog dinara 12. decembra 1873. godine označio je važan trenutak za Srbiju. To je predstavljalo početak puta ka punom međunarodnom priznanju nezavisnosti, koje je potvrđeno na Berlinskom kongresu 1878. godine. Knez Milan Obrenović postao je 1882. godine prvi srpski kralj od Marka Mrnjavčevića, čime je dodatno osnažena srpska državnost.

Život srpskog dinara svedoči o bogatoj tradiciji i istoriji srpske države. Dinar nije samo sredstvo razmene, već simbol srpske borbe za nezavisnost i identitet. Tokom 151 godine postojanja, dinar je preživeo razne istorijske događaje, od uspona do padova, i ostao je ključni deo ekonomskog sistema Srbije.

Danas, dinar je više od valute; on je simbol srpske istorije i kulture. Njegovo postojanje svedoči o težnjama naroda da sačuva svoj identitet i napreduje u svetu. U kontekstu savremenih izazova, kao što su globalizacija i ekonomske krize, dinar i dalje igra važnu ulogu u ekonomiji zemlje.

Kao deo srpskog identiteta, dinar je spona između prošlosti i budućnosti. Njegova dugotrajna tradicija i značaj za srpsku kulturu čine ga jedinstvenim i prepoznatljivim simbolom. U svetu u kojem se vrednosti često menjaju, srpski dinar ostaje stabilan i postojan, odražavajući snagu i otpornost srpskog naroda.

Za kraj, dinar nije samo novac; on je deo našeg nasleđa, naše borbe i našeg postojanja. S ponosom možemo gledati na njegovu istoriju, kao i na sve što predstavlja za Srbiju i njen narod.

Aleksandra Nikolić аватар